Zawroty głowy i szumy uszne to bardzo irytujące schorzenie dla pacjenta, które czasami może być wręcz zagrażające życiu. W artykule omówimy przeciwwskazania do stosowania betahistyny, która jest głównym lekiem do leczenia takich schorzeń.
Betahistyna – co to za lek?
Betahistyna to lek określany jako analog histaminy. Ma szeroki zakres działania względem receptorów histaminowych (H). Betahistyna głównie oddziałuje na receptor H1 (pobudza go). Są one zgromadzone m.in. w uchu wewnętrznym. Tam lek oddziałuje naczyniorozszerzająco na struktury, zwiększa ich przepuszczalność, co redukuje obrzęk, który jest jedną z przyczyn zawrotów głowy [1,2].
Betahistynę najczęściej stosuje się 3 razy dziennie po 16 mg lub 2 razy dziennie po 24 mg. Jeśli objawy choroby zostały unormowane, to można przyjmować lek 3 razy na dobę po 8 mg [3,4].
Przeciwwskazania do stosowania betahistyny
Betahistyna w Polsce występuje w 3 dawkach: 8 mg, 16 mg i 24 mg. Jest to lek przeznaczony jedynie dla osób dorosłych ze względu na brak odpowiednich danych dotyczących bezpieczeństwa u osób poniżej 18. roku życia [3].
Nie ma natomiast przeciwwskazań do stosowania betahistyny u osób w podeszłym wieku oraz cierpiących na niewydolność wątroby lub nerek [3].
Betahistyna i guz chromochłonny nadnerczy
Guz chromochłonny nadnerczy to nowotwór zlokalizowany na tych strukturach anatomicznych lub w ich obrębie. Jedną z funkcji nadnerczy jest wydzielanie katecholamin, które odpowiadają za pobudzenie organizmu. Określane są mianem hormonów walki lub stresu, gdyż m.in. w sytuacjach stresowych dochodzi do zwiększenia ich wydzielania [5].
Wzrost wydzielania katecholamin może nastąpić na skutek zwiększenia ilości histaminy. Z racji tego, że betahistyna jest agonistą receptorów histaminowych, czyli je pobudza, podobnie jak histamina, to jej stosowania w guzie chromochłonnym nadnerczy może spowodować wyrzut katecholamin. W efekcie może dojść do wzrostu ciśnienia, kołatania serca i ogólnych zaburzeń sercowo-naczyniowych [5,6].
Betahistyna i zaburzenia żołądkowo-jelitowe
Betahistyna może powodować zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności, wymioty lub bóle brzucha. Co prawda te symptomy pojawiają się rzadko, jednak mogą mieć miejsce. Ostrożność w stosowaniu betahistyny powinny wykazać osoby z chorobą wrzodową żołądka lub dwunastnicy. Betahistyna w niewielkim stopniu oddziałuje na receptory H2, od których zależy wydzielanie soku żołądkowe. Jest to słaba zależność, ale należy obserwować pacjenta podczas terapii, czy nie dochodzi do zaostrzenia objawów choroby wrzodowej [3,5].
Jeśli pacjent cierpi na nadkwaśność lub wrzody, a musi przyjmować lek, to zaleca się jego przyjmowanie podczas posiłku, aby zminimalizować potencjalne zaostrzenie choroby.
Astma oskrzelowa i betahistyna
Astma oskrzelowa to kolejne schorzenie, które co prawda nie stanowi całkowitego przeciwwskazania do stosowania betahistyny, jednak należy zachować ostrożność podczas terapii. W tym przypadku betahistyna może doprowadzić do skurczu oskrzeli i spadku ciśnienia tętniczego krwi [5].
Ciśnienie krwi
Spadek ciśnienia tętniczego krwi to bardzo rzadka przypadłość i była obserwowana głównie podczas badań na zwierzętach w trakcie podawania betahistyny w formie infuzji. Jednak pacjenci cierpiący na niedociśnienie powinni mieć to na uwadze i obserwować swój organizm [7].
Alergia i betahistyna
Należy zachować ostrożność u pacjentów, którzy cierpią na różne choroby alergiczne, np. wysypkę, pokrzywkę, alergiczny nieżyt nosa. Jednoczesne stosowanie betahistyny może zaostrzyć przebieg choroby [5]
Betahistyna i kobiety ciężarne
Jeśli chodzi o stosowanie betahistyny u kobiet w ciąży lub karmiących piersią, to ze względu na brak jednoznacznych dowodów i badań potwierdzających bezpieczeństwo związku, to jest ona przeciwwskazana [3,5].
Bibliografia
[1] Lacour M, van de Heyning PH, Novotny M, Tighilet B: Betahistine in the treatment of Meniere’s disease. Neuropsychiatr Dis Treat. 2007 Aug;3(4):429-40.
[2] Duaa J. Al-Tamimi, Afaq M. Ammoo , Mays E. Alani, Jaafar J. Ibraheem, Duaa J. Al-Tamimi , Afaq M. Ammoo , Mays E. Alani and Jaafar J. Ibraheem: Pharmacokinetics and dose proportionality of betahistine in healthy individuals Scientia Pharmaceutica.
[3] Betaserc – Charakterystyka Produktu Leczniczego.
[4] C. Della Pepa, G. Guidetti, i M. Eandi, „Betahistine in the treatment of vertiginous syndromes: a meta-analysis”, Acta Otorhinolaryngol. Ital., t. 26, nr 4, s. 208–215, sie. 2006.
[5] S. Jeck-Thole i W. Wagner, „Betahistine: A Retrospective Synopsis of Safety Data”, Drug Saf., t. 29, nr 11, s. 1049–1059, 2006, doi: 10.2165/00002018-200629110-00004.
[6] G. Eisenhofer, G. Rivers, A. L. Rosas, Z. Quezado, W. M. Manger, i K. Pacak, „Adverse drug reactions in patients with phaeochromocytoma: incidence, prevention and management”, Drug Saf., t. 30, nr 11, s. 1031–1062, 2007, doi: 10.2165/00002018-200730110-00004.
[7] J. K. Dziadziola, E. L. Laurikainen, J. D. Rachel, i W. S. Quirk, „Betahistine Increases Vestibular Blood Flow”, Otolaryngol. Neck Surg., t. 120, nr 3, s. 400–405, mar. 1999, doi: 10.1016/S0194-5998(99)70283-4.
